Grensoverschrijdend gedrag

in de sport

Seksueel grensoverschrijdend gedrag komt in alle sectoren van de samenleving veel voor, ook in de sport

De definities en sportspecifieke signalenVertrouwenspersoon Vera Koenen

Uit onderzoeken in de sport weten we dat grensoverschrijdend gedrag overal in de sport aanwezig is. Het kan dan gaan om zowel emotioneel als lichamelijk of seksueel ongewenst gedrag. De meeste meldingen vanuit de sport gaan over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Denk daarbij aan ongewenst foto’s maken in kleedkamers, ongewenste aanrakingen, of aanrandingen. Bij lichamelijk ongewenst gedrag kan het gaan om een vechtpartij, maar ook over slaan met voorwerpen, of iemand opzettelijk pijn doen. 

Is er sprake van intimidatie of misbruik?

Belang meldplicht en onderzoek

Onder seksuele intimidatie wordt verstaan: enige vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie (duiding), dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van de persoon wordt aangetast. Dit in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd.

Incidenten en meldingen in de sport rondom seksuele intimidatie variëren van verbale intimidatie (seksuele dingen roepen naar iemand) en niet-functionele of ongewilde aanrakingen (masseren waar het niet nodig is bij een blessure) tot aanranding, verkrachting en langdurig seksueel misbruik. Bij ‘grooming’ gaat het over langdurige trajecten waarbij kinderen bevriend raken met een volwassene, waarna er op een moment misbruik plaatsvindt. De laatste jaren zijn ook het filmen van misbruik en eventueel delen van het materiaal op sociale media vaak onderdeel van een incident. Deze infographic geeft je als slachtoffer informatie over de mogelijkheden en oplossingen als jou dit overkomt. 

Een hand die te laag gaat bij het afschermen tijdens handbal, het beetpakken van een borst bij het opvangen tijdens het turnen, filmen in de kleedkamer, foto’s maken onder een hockeyrokje, een trainer die je uitnodigt om bij hem thuis te logeren, massage op een plek die ongepast is; er zijn helaas veel voorbeelden van misdragingen in de sport. Deze komen voor tussen coach en pupil, maar nog vaker tussen sporters onderling. Uit onderzoek blijkt ook dat sporters kwetsbaarder worden als ze bijvoorbeeld op een hoger niveau gaan sporten, topsporter zijn, een vorm van beperking hebben of sterk afhankelijk zijn van één persoon voor hun carrière. 

Het objectief kunnen onderzoeken van meldingen en signalen is bij seksuele incidenten heel belangrijk. Als bestuurder van een vereniging is het goed je te realiseren dat dit gevoelig kan liggen of zelfs strafrechtelijke bewijslast betreft. Heb jij te maken met signalen die wijzen op incidenten? Vera Koenen onderstreept het belang van de meldplicht voor bestuurders en begeleiders om vermoedens van seksuele intimidatie te melden aan de eigen sportbond of het Centrum Veilige Sport. Zorg ervoor dat de meldplicht bekend is bij alle bestuurders en bij de begeleiders binnen de vereniging. 

Het goed afhandelen van een melding vraagt om vaardigheid en kennis van tuchtrechtprocessen. Zo kan het voorkomen dat het bestuur een melder of een beschuldigde moet spreken over een incident. We noemen dat hoor- en wederhoor. Er kan onrust ontstaan door geruchten. Het is dan aan het bestuur om de communicatie in goede banen te leiden en daar verstandig mee om te gaan. Bespreek het incident met je sportbond of met ons om zo de juiste stappen te kunnen zetten. Zodra de politie bij een zaak betrokken is, zijn zij leidend in handelen en communicatie. Vanuit het Centrum Veilige Sport hebben wij nauw contact met de landelijke zedenafdelingen. 

Bij een aanranding of verkrachting verwijs je meteen naar de politie en het Centrum Seksueel Geweld. De eerste zorg is om het slachtoffer veiligheid en medische begeleiding te bieden.

Vertrouwenspersoon Vera Koenen

Vertrouwenspersoon

Wat doet de vertrouwenspersoon?

De vertrouwenspersoon luistert naar iemands verhaal en helpt diegene zoeken naar mogelijkheden om de situatie op te lossen. Hij of zij kan iemand helpen om een klacht in te dienen bij de vereniging, sportbond of politie, maar gewoon even praten kan ook. 
Zeker bij zwaardere incidenten is de hulp van een vertrouwenspersoon zeer wenselijk en wordt de geboden ondersteuning als prettig ervaren. De vertrouwenspersoon behandelt informatie vertrouwelijk en doet niets zonder medeweten van de betrokkene. Onze vertrouwenspersonen zijn gebonden aan geheimhouding over wat hen verteld wordt, tenzij er gevaar dreigt of een dwingende reden is deze geheimhouding te doorbreken. Mocht dit noodzakelijk zijn, dan geldt een vastgesteld protocol en beslist de teamleider van het Centrum hiertoe over te gaan. 

Vertrouwenspersoon Vera Koenen
Als rechercheur, coördinator verhoor en verhoorder ben ik al ruim 20 jaar in dienst bij de politie met als aandachtsgebied verhoor kwetsbare verdachten, zeden en opleiding/coaching rechercheurs.  Mijn drijfveer is om de kwaliteit te verhogen en mensen opleiden tot betere verhoorders. Ik ben van mening namelijk dat iedere betrokkene recht heeft op de beste verhoorder.

Meer over Vera Koenen….

Vera Koenen is opgeleid als vertrouwenspersoon, haar werkveld ligt met name in de sport.

wat doet de vertrouwensperoon:

  • Melders opvangen;
  • Melders begeleiden in gesprekken op de vereniging;
  • Ondersteunen bij het formaliseren van een melding of klacht;
  • Meegaan naar het aangiftegesprek bij de politie of in het sporttuchtrecht.

Wat te doen bij vermoeden binnen de sportvereniging

Ben je als vereniging op zoek naar hoe je beleid kunt maken en wil je weten hoe je dit praktisch kunt uitrollen? Kijk dan in het High5 stappenplan voor tips en kant-en-klare documenten. In het plan vind je ook twee ‘self audit tools’, waarmee je goed de stand van zaken in de gaten kunt houden. 

Ook kunt u Vera Koenen benaderen als u vragen heeft. Zij is gespecialiseerd als vertrouwenspersoon, verhoorexpert, onderzoeken en trainer-coach.

Mijn expertise

  • Verhoorexpert

  • Vertouwenspersoon

  • Adviseur in integriteit

contact

Vera Koenen
Coaching & Advisering

KVK: 83862838

Adres

Gevestigd in Heemstede

Email: info@verakoenen.nl

webformulier

registraties

vertrouwenspersoon